حجت الاسلام والمسلمین اکبری معاون پژوهش مرکز مدیریت حوزه علمیه استان تهران در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، چالش های پیشروی طلاب در زمنیه تحقیق و پژوهش را مورد بررسی قرارداده است که متن ذیل مشروح این گفتگو می باشد.
وضعیت کنونی پژوهش در حوزه علمیه استان تهران چگونه است؟
در بخش معاونت پژوهش مرکز مدیریت حوزه علمیه استان تهران یک آسیبشناسی کلی انجام شد و نتیجه این اقدام این شد که حوزه علمیه در بخش مهارتهای پژوهشی اقدام مؤثری صورت نگرفته است. طلاب بیشترین محتوای علمی را دارند، اما از دانش پژوهش یک صفحه تحقیق، مقاله یا ارائه مطالب علمی درخواست نمیشود. در حال حاضر، طلاب پایه ۱۰ نمیتوانند مطلبی به عنوان مقاله و کتاب بنویسند، چرا که آموزشهای لازم در این زمینه ندیده اند.
چالشهای موجود در زمینه پژوهش چیست و چه برنامههایی برای بهبود وضعیت پژوهش در حوزه علمیه استان در نظر گرفته شده است؟
از چالشهای مهم، کمبود اساتید متخصص در مهارتهای پژوهشی و عدم امتیازدهی به این اساتید است. همچنین عدم تشویق کافی برای طلاب از دیگر چالشهای موجود است. به همین منظور یکی از برنامهها، ایجاد سامانههای گزارشدهی مستقیم مدارس است. برنامهریزی برای دورههای آموزشی متمرکز و تشویقهای مالی و معنوی برای اساتید و طلاب از دیگر اقدامات است. هدف حوزه علمیه این است که طلاب از همان سالهای اولیه طلبگی با مهارتهای پژوهشی آشنا شوند و در آینده بتوانند پایاننامهها و تحقیقات علمی با کیفیتی ارائه دهند. اقدام دیگر معاونت پژوهش حوزه علمیه ایجاد بانک نخبگانی استعدادهای برتر و بانک رتبهداران جشنواره حلی است. جشنواره علامه حلی سالی یک بار برگزار میشود و در مرحله اول یک مسابقه عمومی مدرسهای و در مرحله دوم استانی و در نهایت به صورت کشوری برگزار میشود. این جشنواره باعث تقویت و ترویج پژوهش در بین طلاب میشود.
در مورد تدوین مجلات در مدارس علمیه توسط چه اقداماتی انجام شده است؟
تدوین مجلات یکی دیگر از اقدامات حوزه علمیه است که توسط خود مدارس علمیه و طلاب، انجام می شود. این مجلات نیاز به استانداردهای پیچیدهای ندارند و میتوانند با استانداردهای ابتدایی نیز کار کنند. هدف این است که طلاب یک تحقیق و پژوهش در خصوص تحصیلات خود و یا موضوعاتی که برایشان تعیین میشود انجام دهند که همین فعالیت طلاب در مجلات و نشریات حوزوی باعث جرات و جسارت مقالهنویسی و تدوین کتاب در طلاب و مدارس علمیه خواهد شد.
آیا تجهیز کتابخانههای مدارس علمیه به درستی انجام شده است؟
تأمین و حمایت کتابخانهها از جمله اقدامات مهم دیگر است. گاهی کتابها وقف میشوند و ما این کتابها را به مدارسی که کتاب ندارند اختصاص میدهیم. همچنین، از ستاد کتابخانهها تجهیزات لازم را دریافت کرده و به مدارس منتقل میکنیم. همچنین، بحث نسخ خطی و تصحیح کتابهای قدیمی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
وضعیت آموزش مهارتهای پژوهشی در حوزه علمیه چگونه است؟
در حال حاضر، نود درصد طلاب در پایه ۱۰ مشغول به تحصیل هستند ولی اکثرا پایاننامه ننوشتهاند. برای رفع این مشکل، حوزه علمیه طرحی به نام ماده واحده برای آموزش اساتید تهیه کرده است تا اساتید در زمینه مهارت های پژوهش مهارت پیدا کنند و با همین مهارت ها بتوانند حین تدریس مهارت های پژوهش را به طلاب ارائه دهند. همچنین، در جشنواره علامه حلی که سالی یک بار برگزار میشود، طلاب میتوانند تحقیقات و پژوهشهای خود را ارائه دهند.
در نظر داریم دورههای آموزشی متمرکز برگزار کنیم و تشویقهای مالی و معنوی برای اساتید و طلاب در نظر بگیریم. برای مثال، اعطای امتیازات خاص به کسانی که این دورهها را گذراندهاند میتواند انگیزهای برای شرکت در دورههای آموزشی باشد. همچنین، تجهیز کتابخانهها و ایجاد بانک نخبگانی استعدادهای برتر از دیگر برنامههای ما است.